Câu hỏi:
Người lao động đăng ký cha hoặc mẹ làm người phụ thuộc thì có doanh nghiệp có phải yêu cầu cung cấp hồ sơ chứng minh thu nhập không vượt quá 1.000.000 đồng không?
Trả lời:
1, Quy định về thuế thu nhập cá nhân
Tại điểm d và đ khoản 1 Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC quy định:
“d) Người phụ thuộc bao gồm:…d.3) Cha đẻ, mẹ đẻ; cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng); cha dượng, mẹ kế; cha nuôi, mẹ nuôi hợp pháp của người nộp thuế đáp ứng điều kiện tại điểm đ, khoản 1, Điều này.đ) Cá nhân được tính là người phụ thuộc theo hướng dẫn tại các tiết d.2, d.3, d.4, điểm d, khoản 1, Điều này phải đáp ứng các điều kiện sau:đ.1) Đối với người trong độ tuổi lao động phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:đ.1.1) Bị khuyết tật, không có khả năng lao động.đ.1.2) Không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 1.000.000 đồng.”
Tại điểm g khoản 1 Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi bởi Thông tư 79/2022/TT-BTC) quy định:
“g) Hồ sơ chứng minh người phụ thuộc… g.3) Đối với cha đẻ, mẹ đẻ, cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng), cha dượng, mẹ kế, cha nuôi hợp pháp, mẹ nuôi hợp pháp hồ sơ chứng minh gồm:- Bản chụp Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân.- Giấy tờ hợp pháp để xác định mối quan hệ của người phụ thuộc với người nộp thuế như bản chụp Giấy xác nhận thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc giấy tờ khác do cơ quan Cơ quan Công an cấp, giấy khai sinh, quyết định công nhận việc nhận cha, mẹ, con của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.Trường hợp trong độ tuổi lao động thì ngoài các giấy tờ nêu trên, hồ sơ chứng minh cần có thêm giấy tờ chứng minh là người khuyết tật, không có khả năng lao động như bản chụp Giấy xác nhận khuyết tật theo quy định của pháp luật về người khuyết tật đối với người khuyết tật không có khả năng lao động, bản chụp hồ sơ bệnh án đối với người mắc bệnh không có khả năng lao động (như bệnh AIDS, ung thư, suy thận mãn,..).”
👉 Như vậy, tại Thông tư 111 không yêu cầu phải có xác nhận thu nhập không vượt quá 1.000.000 đồng của một cơ quan nhà nước.
Tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 63/2010/NĐ-CP về kiểm soát thủ tục hành chính quy định:
“Điều 6. Các hành vi bị nghiêm cấm1. Nghiêm cấm cán bộ, công chức được phân công thực hiện thủ tục hành chính thực hiện các hành vi sau đây:…b) Từ chối thực hiện, kéo dài thời gian thực hiện hoặc tự ý yêu cầu bổ sung thêm hồ sơ, giấy tờ ngoài quy định mà không nêu rõ lý do bằng văn bản;”
👉 Theo đó, việc yêu cầu thêm giấy tờ xác nhận ngoài hồ sơ đã được quy định tại VBQPPL có thể vi phạm điều cấm của pháp luật.
Ngoài ra, tại Công văn 5812/CT-TTHT ngày 10/6/2019, Cục Thuế TP.HCM hướng dẫn:
“Trường hợp Công ty theo trình bày, người lao động tại Công ty có đăng ký người phụ thuộc là cha, mẹ ngoài độ tuổi lao động thì phải đáp ứng điều kiện tại Tiết đ2, Điểm đ, Khoản 1, Điều 9 Thông tư này và hồ sơ chứng minh người phụ thuộc tại Tiết g3, Điểm g, Khoản 1, Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013, không cần giấy xác nhận thu nhập của người phụ thuộc nhưng người lao động phải chịu trách nhiệm về việc kê khai của mình trước pháp luật.”
Tại Công văn số 46974/CTHN-TTHT ngày 04/07/2023, Cục Thuế TP. Hà Nội hướng dẫn:
“Căn cứ các quy định và hướng dẫn trên, trường hợp người nộp thuế đăng ký người phụ thuộc là cha đẻ, mẹ đẻ; cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng); cha dượng, mẹ kế; cha nuôi, mẹ nuôi hợp pháp đáp ứng điều kiện được tính là người phụ thuộc theo quy định tại điểm đ, khoản 1, điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC , đồng thời có đủ hồ sơ chứng minh người phụ thuộc theo quy định tại điểm g3, khoản 1, điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC (không yêu cầu thành phần hồ sơ phải có giấy tờ chứng minh thu nhập) của Bộ Tài chính thì người nộp thuế được khai giảm trừ gia cảnh khi xác định thu nhập chịu thuế TNCN theo quy định.”
2, Quy định về xác nhận thu nhập
Pháp luật hiện hành không quy định một thủ tục hành chính nào về việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận thu nhập từ tất cả các nguồn của một cá nhân. Do đó, không có cơ sở pháp lý để một cơ quan nhà nước nào thực hiện việc xác nhận này.
Bên cạnh đó, ngưởi sử dụng lao động cũng không có cơ sở pháp lý để yêu cầu người phụ thuộc của người lao động phải cung cấp giấy xác nhận thu nhập (do pháp luật thuế TNCN không quy định như đã trình bày ở trên).