Vì sao dự án đầu tư tại Cụm công nghiệp không được hưởng ưu đãi thuế?

Vừa qua, giữa doanh nghiệp và cơ quan thuế đang có quan điểm không thống nhất về ưu đãi thuế TNDN của dự án đầu tư tại cụm công nghiệp (theo ưu đãi dành cho địa bàn kinh tế - xã hội (KTXH) khó khăn).

Các doanh nghiệp cho rằng Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 của Chính Phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư (số thứ tự 55), thì "cụm công nghiệp được thành lập theo quy định của Chính phủ" là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Theo đó, dự án đầu tư tại cụm công nghiệp phải được hưởng ưu đãi thuế TNDN áp dụng cho địa bàn KTXH khó khăn (theo Khoản 2 Điều 14 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp).

Tuy nhiên, Tổng cục Thuế có Công văn số 4626/TCT-CS ngày 19/10/2023 hướng dẫn:

“Căn cứ các quy định nêu trên, pháp luật thuế TNDN không quy định ưu đãi thuế TNDN đối với dự án đầu tư tại Khu công nghiệp theo mức áp dụng địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Do vậy, thu nhập của các doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư tại khu Công nghiệp, Cụm công nghiệp không được áp dụng ưu đãi thuế TNDN như địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn.”

Vậy tại sao cụm công nghiệp là địa bàn có điều kiện KTXH khó khăn tại không được hưởng ưu đãi tương ứng?

Từ các căn cứ được trích dẫn tại Công văn 4626, có thể thấy một số vấn đề như sau:

1,

Ưu đãi cho địa bàn KTXH khó khăn và khu công nghiệp là 2 loại ưu đãi khác nhau theo Luật Thuế TNDN, cụ thể:

📌 Thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn: thuế suất 20% trong 10 năm (từ 1/1/2016 giảm còn 17%) (khoản 3 Điều 13) + 2 năm miễn thuế và 4 năm giảm 50% (khoản 2 Điều 14)

📌 Thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới tại khu công nghiệp: 2 năm miễn thuế và 4 năm giảm 50% (khoản 2 Điều 14)

Do đó, mỗi loại ưu đãi có một đối tượng áp dụng và mức ưu đãi riêng. Không áp dụng ưu đãi loại này cho đối tượng áp dụng loại ưu đãi khác.

2,

Luật Đầu tư quy định ưu đãi thuế TNDN thực hiện “theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp” (điểm a khoản 1 Điều 15).

Như vậy, Luật Đầu tư chỉ liệt kê ưu đãi thuế TNDN là một hình thức ưu đãi đầu tư, còn quy định cụ thể thì được Luật Đầu tư dẫn chiếu sang pháp luật thuế.

3,

Nghị định số 218/2013/NĐ-CP của Chính phủ (quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật thuế TNDN) quy định về cách xác định địa bàn KTXH khó khăn là “quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này.”

Tại Phụ lục Nghị định 218 không quy định cụm công nghiệp mặc nhiên là địa bàn KTXH khó khăn (chỉ quy định theo địa giới hành chính như xã, huyện). Tuy nhiên, Phụ lục này đã bị bãi bỏ bởi Nghị định 118/2015/NĐ-CP và một Danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư được ban hành tại Phụ lục II (địa bàn khó khăn và đặc biệt khó khăn), hiệu lực từ ngày 27/12/2015. 

4, 

Vấn đề là Nghị định 118 không nêu rõ được áp dụng Danh mục tại Nghị định này để xác định ưu đãi thuế TNDN.

Cho đến Thông tư 83/2016/TT-BTC thì vấn đề này mới được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 4. Cụ thể:

+ Dự án đầu tư mới đáp ứng điều kiện địa bàn ưu đãi đầu tư quy định tại phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định số 118/2015/NĐ-CP (trừ Khoản 55 Phụ lục II), tức là chỉ gồm các địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn theo địa giới hành chính (không gồm khu công nghiệp, công nghệ cao,…), thì được hưởng ưu đãi thuế TNDN theo mức tương ứng áp dụng đối với địa bàn quy định của Luật thuế TNDN. 

👉 Được hiểu là có thể áp dụng Danh mục (trừ Khoản 55 Phụ lục II) tại Nghị định 118 để xác định địa bàn có điều kiện KTXH khó khăn được hưởng ưu đãi thuế TNDN.

+ Dự án đầu tư mới tại khu công nghiệp thì được hưởng ưu đãi thuế theo mức áp dụng cho dự án đầu tư mới tại khu công nghiệp theo quy định của pháp luật thuế TNDN.

Như vậy, với Nghị định 118, Danh mục địa bàn được hưởng ưu đãi thuế TNDN từ chỗ được quy định riêng tại NĐ về thuế TNDN chuyển về quy định chung với NĐ về ưu đãi đầu tư. Riêng khoản 55 Phụ lục II thì chỉ được xem là địa bàn khó khăn/đặc biệt khó khăn được hưởng các ưu đãi đầu tư khác (tiền thuê đất, mặt nước,...) mà không được hưởng ưu đãi thuế TNDN.

5,

Danh mục tại Nghị định 118 đến nay đã được thay thế bằng Phụ lục 2 Nghị định 31/2021/NĐ-CP (hiệu lực từ 01/01/2021). Theo đó, cụm công nghiệp được bổ sung vào địa bàn có điều kiện KTXH khó khăn (trước đó chỉ có khu công nghiệp, khu chế xuất). Dù vậy, như phân tích ở trên, cụm công nghiệp nằm trong Khoản 55 Phụ lục II nên không thuộc phạm vi được áp dụng tương ứng sang địa bàn khó khăn theo pháp luật thuế TNDN.

TÓM LẠI:

Căn cứ các quy định trên, chúng tôi nhận thấy, hướng dẫn “dự án đầu tư tại khu Công nghiệp, Cụm công nghiệp không được áp dụng ưu đãi thuế TNDN như địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn” là phù hợp với các quy định hiện hành.{alertInfo}

Ảnh: noxos @ Freepik